Not in my name

In de peiling van dit weekend haalt N-VA 28,3%. Hiermee blijven ze dubbel zo sterk als CD&V (14,2%) en Open Vld (13,6%). Hiermee is het lenteoffensief van Bart De Wever en N-VA geslaagd. Proficiat…

Wekenlang monopoliseerde N-VA haast de media met allerhande stellingen en opinies die haar moesten profileren op de harde lijn van veiligheid, asiel en migratie. Deze communicatiestrategie had als doel de partij duidelijk te positioneren op haar rechtse koers. Law and order, geen “wir schaffen das”, geen open grenzen: dat was het leidmotief.

Bart De Wever ging dezer dagen zelfs tegen het advies van het Parket en de veiligheidsdiensten in om zich te tonen als de burgemeester van de harde hand. Eerder had hij al stellingen ingenomen over de noodtoestand, het inperken van rechten en vrijheden en het militariseren van het veiligheidsdispositief. Of zijn coalitiepartners in de federale regering hiermee akkoord gaan, is voor hem irrelevant. Het gaat om zijn imago van sterke man.

Hetzelfde voor Theo Francken. In de visa-rel over het gezin uit Aleppo was hij de Vlaamse “held” die heeft kunnen beletten dat miljoenen Syrische vluchtelingen een visum konden aanvragen voor een vlucht naar ons land. Hij werd er zelfs de populairste politicus mee in Vlaanderen. In zijn uitval op twitter tegen Artsen zonder grenzen beschuldigde hij AZG er zelfs van mensensmokkelaars te ondersteunen. Hij beledigde hiermee een van de meest gereputeerde humanitaire ngo’s ter wereld, die honderdduizenden mensen in nood heeft geholpen en bijgestaan. Achteraf nuanceerde hij zijn verwijten maar niemand twijfelt dat hij op twitter het diepst van zijn gedachten heeft verwoord.

Wat voor N-VA in deze populistische en Trumpiaanse tijden telt, is niet wat er uiteindelijk wordt gerealiseerd maar wel de communicatieve en electorale perceptie. Als men hen alleen zou laten beslissen, zouden ze dit of dat doen maar het zijn in Vlaanderen CD&V en Open Vld die beletten dat ze die harde lijn inzake veiligheid, asiel en migratie kunnen doordrukken.

Niet allen BDW en Francken maar ook minister Homans en staatssecretaris Demir zitten op die koers (cf. de Unia rel over discriminatie). In het Parlement zien we Sarah Smeyers (nationaliteitsverwerving) en Peter De Roover (Erdogan-wet) op dezelfde lijn.

Ondertussen zit N-VA in de federale regering waar ze voortdurend botst met haar coalitiepartners. BDW trekt zich niets meer aan van wat Beke en Rutten over N-VA denken. Als ze hun ding niet kunnen doen, is het de schuld van de anderen die ze hiermee voortdurend in de “linkse” en “softe” hoek pogen te duwen.

Niemand wil de val van de regering maar kan deze slijtageslag nog twee jaar duren?

Op de banken in de Kamer heb ik voortdurend het gevoel van NOT IN MY NAME als ik N-VA bezig hoor. De vluchtelingen uit Aleppo en Artsen zonder grenzen kapittelen op de meest schandalige manier, bootvluchtelingen terug in zee willen jagen, inspelen op de angstgevoelens van de mensen inzake veiligheid, “wir schaffen das” misdadig noemen zoals BDW over Merkel zei: die woorden raken mij diep als christendemocraat. Met die ideologie wil ik niets te maken hebben. NOT IN MY NAME. En toch zitten we hiermee in de regering? Het is een gevoel dat ik in die 34 jaar parlementslid nooit heb gehad. Elke partij heeft zijn eigen identiteit maar een minimum aan vertrouwen en loyauteit is de basis van elke regering die wil besturen.

In deze regering is het wantrouwen totaal. Er is geen vertrouwensbasis meer om de sociaaleconomische hervormingen door te zetten. Het verklaart waarom er geen akkoord komt over de hervorming van de vennootschapsbelasting en de meerwaardetaks. Als de minister van Financiën vóór de onderhandelingen zegt dat CD&V zijn hervorming tegenhoudt en dat ze hiermee verantwoordelijk is voor het verlies van duizenden jobs en de meerwaardebelasting bestempelt als een doodsteek voor het ondernemerschap (opbrengst van de CD&V- meerwaardebelasting wordt geraamd op 100 miljoen euro op 13 miljard vennootschapsbelasting), welke basis is er dan om tot evenwichtige akkoorden te komen? Of is het enkel de bedoeling om het VOKA-publiek naar de mond te spreken en de bedrijfsleiders tegen CD&V op te zetten?

De budgetcontrole werd gelukkig geholpen door de hogere economische groei en de stijgende werkgelegenheid, waardoor in de bedrijfsvoorheffing en de vennootschapsbelasting hogere inkomsten worden gerealiseerd dan verwacht maar het is nog te vroeg op het jaar om hieruit conclusies te trekken. Na twee maanden heeft men geen duidelijk zicht op de uitgavenevolutie en de realisatie van de ontvangsten. Het is dan ook absoluut niet duidelijk of de gestelde objectieven in 2017 worden gehaald. De weg naar een mogelijk begrotingsevenwicht in 2018 is nog lang en de vraag blijft welke vertrouwensbasis er in deze regering Michel nog is om nog minstens 6 miljard besparingen te vinden.

Voor een genuanceerde centrumpartij als CD&V is het in deze Trumpiaanse en populistische tijden een zware opgave zichzelf te blijven en niet toe te geven aan de perceptie om ook over te komen als de partij van de harde lijn over veiligheid, angst, migratie en asiel. De uitslagen van de centrumpartijen (VVD en CDA) in Nederland zijn bemoedigend en ook in Frankrijk kan de centrumfiguur Macron het halen van Le Pen. In Duitsland tekent zich een kiesstrijd Merkel/Schultz af ook in het centrum en het midden en zakt Alternatieve für Deutschland weg in de peilingen.

In Vlaanderen schijnt N-VA nog onaantastbaar maar ook hier zal de slijtageslag van hun onvervulde beloften beginnen te wegen. De BRA(cke)XIT was een eerste signaal. Wie voortdurend de anderen de les spelt, krijgt dit vroeg of laat als een boemerang in zijn gezicht. Uiteindelijk zal de bevolking oordelen op realisaties en niet op perceptie. Dat moet Trump nu ook ervaren. Populisten gaan ten onder aan hun eigen slogans eens ze die moeten waarmaken. Dat zal in Vlaanderen niet anders zijn.