Flexit

Volgende week herneemt de Kamer haar werkzaamheden in unieke omstandigheden. De regering Michel II is ontslagnemend en blijft in lopende zaken tot de verkiezingen van mei. De begroting 2019 is niet gestemd geraakt voor 31 december, waardoor de federale overheid moet functioneren in een stelsel van voorlopige kredieten. Dit houdt in dat de overheid in de eerste 3 maanden van dit jaar (kan eventueel verlengd worden) niet meer mag uitgeven dan in dezelfde periode van vorig jaar.

De regering Michel II is een minderheidsregering die niet het vertrouwen heeft gekregen van het Parlement en bijgevolg slechts een beperkte actieradius heeft. Zo kunnen geen nieuwe uitgaven worden gedaan. Theoretisch verhoogt hierdoor de macht van het Parlement omdat de Kamerleden wetsvoorstellen kunnen indienen en doen stemmen als hiervoor een meerderheid wordt gevonden. Of dit zal lukken is twijfelachtig omdat het risico erin bestaat dat in het zicht van de verkiezingen geen enkele fractie het aan een andere partij zal gunnen om te scoren met een wetgevend initiatief. De kans op knetterende ruzies tussen de fracties is dan ook groot met een standstil tot gevolg. Nochtans zou dit een revival van het Parlement kunnen inhouden maar ik vrees ervoor. Daarvoor zijn er te diepe wonden geslagen bij de val van de regering en zijn het waarschijnlijk de electorale discours die de bovenhand zullen halen.

Ook budgettair zullen er zich problemen stellen.  De begroting is niet goedgekeurd en een aantal fiscale maatregelen (o.m. de derde fase van de tax shift voor 1,5 miljard euro) zijn ingegaan op 1 januari zonder compensaties, waardoor het budget dreigt te ontsporen ondanks de voorlopige kredieten. 2019 wordt hierdoor een budgettair verloren jaar en zal de (eventuele) nieuwe regering in het najaar werk moeten maken van de begroting 2020 met een tekort van nagenoeg 2% van het BBP of 8 à 9 miljard euro. Hierdoor zal het evenwicht op de begroting weer een paar jaar op zich laten wachten op een moment dat de rente stijgt, de economische groei verzwakt en de pensioen- en vergrijzingskosten exploderen. De maatschappelijke kost voor deze regeringscrisis zal erg hoog uitvallen. N-VA, die de regeringscrisis heeft uitgelokt en geweigerd heeft de begroting 2019 (nochtans ingediend door minister Van Overtveldt en gestemd in de COM FIN) finaal goed te keuren, draagt hier een verpletterende verantwoordelijkheid.

Wat mij daarnaast bijzonder opviel bij de jaaroverzichten in de media is de aandacht die wordt besteed aan extreemrechts in Vlaanderen. In diverse pop-polls zien we Dries van Langenhove (Schild &Vrienden) en Tom Van Grieken (VB) opduiken in de top 10. Met de organisatie van de mars tegen “Marrakech” en pro Forza Ninove haalt Van Langenhove zelfs de headlines van de Journaals en kranten. Nieuw Rechts surft mee op de golven van Trump, Orban, AFD, Wilders en Salvini. We zien in de betogingen opnieuw de Vlaamse vlaggen opduiken en Filip De Winter marcheert mee in het zog van de “nieuwe leiders”. Niemand schijnt zich te ergeren aan uitspraken van Van Langenhove zoals “mei ’68 zal ooit op dezelfde voet worden geplaatst als Wereldoorlog II” (sic). Dat er toen 72 miljoen mensen zijn gestorven, is waarschijnlijk een detail in de geschiedenis!

Onder druk van het VB en de extreemrechtse jongeren heeft N-VA na de gemeenteraadsverkiezingen haar discours verscherpt. Nu Francken geen staatssecretaris meer is, zijn bij hem alle remmen losgeslagen. Op Twitter stuurt hij nu dagelijks zijn onbeschofte haatboodschappen uit die gretig worden overgenomen door de nieuwsites. Vorige week – naar aanleiding van de uitspraak van een rechter over Syrische kinderen – kapittelde hij de Belgische rechtbanken als “rechters in dienst van het Kalifaat”.  Hij toonde zich terecht geschokt door de poederbrief en wijdt die aan de Ecolo-Groen jongeren die hem hadden afgebeeld als een neonazi (ook verwerpelijk) maar wie zaait hier dag in, dag uit angst, haat en xenofobie? De jongste weken bleef het stil rondom het Maximiliaanpark, het Noordstation en de transmigranten op de parkings omdat Maggie De Block er effectief iets aan doet in plaats van te tweeten. Francken heeft zijn asielbeleid zien eindigen in een chaos waar op de duur maar 50 asielzoekers een aanvraag mochten indienen en de overige veroordeeld waren om te overnachten in stations en parken. Na de verkiezingen wil hij blijkbaar terugkeren op het departement Asiel en Migratie maar welke partij zal dit nog kunnen aanvaarden na zijn brokkenparcours en agressieve communicatie die puur electoraal was en enkel gericht om de mensen bang te maken?

Het verschil tussen N-VA en VB wordt flinterdun. Wat zijn nog de verschillen tussen Van Grieken en N-VA nu BDW en Francken het hebben over “België zal met open grenzen het OCMW worden van de wereld” of “we hebben de keuze tussen open grenzen en het behoud van de welvaartstaat en de sociale zekerheid”?  Deze week lazen we dat de migratiestromen naar Europa sinds 2015 zijn teruggevallen van 1 miljoen naar 120.000 in 2018 (een tiende) dankzij de Turkijedeal en de versterking van de Libische kustwacht. Ondertussen blijven BDW en Francken het beeld ophangen van de massale immigratie die onze samenleving destabiliseert.

In het zicht van de verkiezingen zal de communicatie via Twitter (140 tekens) en Facebook alleen maar toenemen. N-VA polariseert over elk thema. Zo komt ook het communautaire thema opnieuw naar boven.

Na de regeringscrisis heeft N-VA geen bondgenoten meer in de politiek. Charles Michel voelt zich bedrogen en ook CD&V en Open Vld vinden BDW en co totaal onbetrouwbaar.

Bart Maddens, huisideoloog van BDW en professor politicologie aan de KULeuven, ziet hier zijn kans schoon om opnieuw het separatistisch discours boven te halen. Hij hoopt dat N-VA met zijn anti-migrantendiscours zodanig hoog scoort dat ze incontournable zijn voor de vorming van de Vlaamse Regering. Vermits na het Zweeds avontuur geen enkele Franstalige partij nog bereid zal zijn met N-VA in een federale regering te stappen, wil N-VA zich terugtrekken in Vlaanderen met Jan Jambon als minister-president en Geert Bourgeois als voorzitter van het Vlaams Parlement.  “Een Vlaamse N-VA-regering tegen een federale anti-NVA-regering”, aldus Maddens.

Volgens een andere N-VA- ideoloog, Herman De Bode, moet het de ambitie van N-VA  zijn om België onbestuurbaar te maken. Vanuit deze positionering gaan ze vanuit de Vlaamse Regering België bestoken en het confederaal model opleggen.  Dit houdt in dat de sociale zekerheid wordt gesplitst, alle belastingen worden geïnd door de deelstaten, de openbare schuld wordt verdeeld tussen Vlaanderen en Wallonië, spoorwegen en luchthaven worden gesplitst, enz.  België zou worden gereduceerd tot een lege schelp met nog het Koningshuis en het leger. In de feiten is dat zgn. confederalisme puur separatisme. CD&V zou best dat woord confederalisme uit haar partijprogramma schrappen want de separatisten misbruiken dit begrip.

In feite komt dit neer op een Flexit: Vlaanderen als onafhankelijke staat in de EU, artikel 1 van de statuten van N-VA. Ook hier zit N-VA op dezelfde golflengte als het Vlaams Belang. Wat belet deze partijen om samen te werken? Hun migrantenstandpunten en separatistisch discours zijn unisono. Als het er echt op aan komt zal BDW niet aarzelen om het VB erbij te betrekken om incontournable te worden zoals hij ook in Antwerpen zijn antisocialisme heeft ingeslikt om verder te kunnen besturen.

Alle rechtse partijen hanteren een anti-Europees discours. In Duitsland spreekt de AFD nu al van een Dexit zoals de Brexit in het VK. Ook elders in de EU groeien met de dag de anti-gevoelens t.a.v. Europa.

De inzet van de volgende verkiezingen in België zouden wel eens een heel andere dimensie kunnen krijgen als extreem rechts zijn opmars in Europa verderzet. De regering Michel is gevallen op een internationaal verdrag van samenwerking. Ook de EU staat of valt met solidariteit tussen de lidstaten op alle terreinen: economisch, sociaal, juridisch, handel, grenzen, migratie.

CD&V staat aan de kant van de multilaterale samenwerking en coöperatie op wereldvlak en in Europa. N-VA wil met de Flexit terugplooien op zichzelf en heeft de illusie dat soevereine staten de problemen kunnen oplossen als ze hun grenzen maar sluiten en op zichzelf kunnen besturen.

Vlaanderen staat binnen enkele maanden voor de keuze. De inzet is groot. Hopelijk weten de mensen waar de partijen finaal naar toe willen en ontwaken ze niet zoals de Britten zijn ontwaakt na de Brexit.

“De meerderheid is geen democratie” scandeerden de betogers op de mars voor Forza Ninove. Vlaanderen is bij deze gewaarschuwd als deze heren het voor het zeggen zouden hebben.